Het uitgangspunt bij onderhandelingen is dat iedere partij deze mag afbreken, zonder verdere gevolgen. Er geldt een uitzondering op dit beginsel als de andere partij het gerechtvaardigde vertrouwen mocht hebben dat een overeenkomst tot stand zou komen. Om te voorkomen dat dit vertrouwen ontstaat, kan een partij een totstandkomingsvoorbehoud gebruiken. Hiermee geeft deze partij aan dat er pas een overeenkomst tot stand komt als aan de vereisten van dit voorbehoud is voldaan.

Supermarkten gebruiken het voorbehoud “voorbehoud goedkeuring directie” geregeld bij onderhandelingen. Een franchisemanager van supermarktketen Jumbo gebruikte dit voorbehoud tijdens de onderhandelingen over een huurovereenkomst met een projectontwikkelaar. De manager gebruikte tijdens de onderhandelingen steeds de clausule dat de totstandkoming van de huurovereenkomst onder “voorbehoud goedkeuring directie” was. Die goedkeuring kwam niet. De projectontwikkelaar was het daar niet mee eens en meende dat Jumbo de onderhandelingen niet meer mocht afbreken.

Volgens het gerechtshof begreep de projectontwikkelaar dat hij moest wachten op goedkeuring van de directie, want hij vroeg wanneer die goedkeuring kon worden verwacht. Daarom wordt het voorbehoud aangemerkt als een totstandkomingsvoorbehoud. Er was goedkeuring van de directie van Jumbo nodig voor de wilsovereenstemming. Aangezien die goedkeuring niet kwam is er geen overeenkomst ontstaan en is er ook geen verplichting om verder te onderhandelen over de huurovereenkomst.

ECLI:NL:GHARL:2021:3293